Vliegend herten in actie
In 2012 vonden mijn vriend en assistent gids John en ik een zogenaamde ‘master tree’ van vliegend herten. Wij deden deze ontdekking toen we na het fotograferen van Bijeneters een vallei uitliepen en vreemde geluiden hoorden vanuit een Amandelwilg. Die geluiden bleken afkomstig van vechtende mannetjes van het vliegend hert. We zagen al snel een vechtend koppel en toen nog een en nog een…. In totaal telden we meer dan 50 individuen in de struik van een paar meter hoog en breed!
een bezoek aan de vliegend-herten-boom tijdens een vogelreis met SNP
Vliegend herten zijn zeker geen zeldzaamheid in deze regio, maar om ze op een locatie te zien waar ze zich voortplanten, is altijd een droom geweest. Welke macro-fotograaf wil geen vechtende vliegend herten voor de lens. Om deze reden heb ik deze speciale pagina gecreeerd. Dit geeft een goed beeld van het fenomeen. Ik hoop dat u mijn opwinding deelt en vroeg of laat een en ander met eigen ogen komt zien.
Bij Vliegend herten zijn de kaken gedurende de evolutie veranderd in een gewei, waarmee de mannetjes vechten. Ze kunnen hierdoor niet eten. Ook de vrouwtjes kunnen alleen drinken.
Na wat lezen in vakliteratuur, gecombineerd met eigen waarnemingen, kom ik tot de volgende conclusies: Mannetjes zoeken in de paartijd naar een zgnd sapboom. Dit zal eerder een zachte boom zijn dan een harde (zoals de eiken waarin de larven zich ontwikkelen). Een wilg in dit geval. Zij maken daar een wond, zodat een sapstroom wordt gecreeerd. Het sap trekt vrouwtjes aan. Zowel de wond in de boom als de vrouwtes die daar op af komen, worden beschermd en verdedigd door dat mannetje. In de bewuste amandelwilg werd dit gedrag op zeker 15 plekken vertoond. In de wilgen in de directe omgeving vond je ook paartjes, maar in zeer geringe aantallen en hoe verder weg van de master tree hoe minder beesten we vonden. In de literatuur vind ik niets over ‘master trees’ bij het vliegend hert. Het aantal individuen in deze struik was echter zo groot, dat je wel tot die conclusie moet komen. Ik sta echter open voor suggesties. Anderen hebben waarschijnlijk meer ervaring met deze beesten. Alle tips en aanvullingen tav de ecologie van het vliegend hert zijn zeer welkom.
Andere mannetjes komen op deze sapstromen af, er onstaat een gevecht en afhankelijk van de kracht (grootte!) wint de belager of de verdediger. Waarom niet elk mannetje een eigen sapstroom maakt en zelf een vrouwtje lokt is niet eenvoudig te beantwoorden. Mogelijk is er een tekort aan goede punten voor een mooie wond in de bast van deze ‘master tree’, een toch vrij kleine wilg. Of mannetjes willen op een makkelijke manier aan vrouwtjes komen. Wellicht is er een tekort aan vrouwtjes. Natuurlijk zijn er meerdere verklaringen mogelijk.
Een leuke bijzaak is dat de sapstromen tal van andere insecten aantrekken. Wij hebben er o.a. Grote boswachters, Kleine Weerschijnvlinders, Gehakkelde Aurelia’s gezien naast tal van wespen- en vliegensoorten. Ook kwam een Smaraghagedis op deze gedekte tafel af.
Dit fenomeen vindt plaats in juni, met als hoogtepunt de tweede en derde week. Dit zal uiteraard van jaar tot jaar verschillen, afhankelijk van de gemiddelde temperaturen in de lente.
Leuk om ook hier te vermelden is dat, terwijl men er vanuit gaat dat vliegend herten slechts 1 seizoen leven (ze kunnen immers niet eten), wij ze in de lente regelmatig opgraven in de volkstuin, als imago. Ze kruipen dan snel weer terug onder de grond. Dit is een duidelijke indicatie van een langer leven.
English 
Deutsch 
Nederlands