Vlinders en Nachtvlinders
Vlinderreizen
Een vlinderreis kan het best plaatsvinden vanaf half juni. Dan is de diversiteit aan soorten en zijn de abundanties het grootst. Wie geinteresseerd is in de speciale voorjaarssoorten, zoals de Roodbonte parelmoervlinder, de Zuidelijke pijpbloemvlinder, de Zwarte apollo kan het beste een reis boeken in de tweede helft van de maand mei.
De vlinderfauna in het noordoosten van Hongarije is bijzonder rijk. Die rijkdom is, hoe paradoxaal het ook klinkt, waarschijnlijk voor een belangrijk deel te danken aan het verdwijnen van traditioneel graslandbeheer. De vegetatiesuccessie is nu uit oogpunt van het insectenrijk in een soort climaxstadium. Dat wil zeggen, nog niet volledig vergrast en zeer bloem- en structuurrijk, met opslag van struiken die voor beschutting zorgen. Ideaal voor vlinderpopulaties, die niet worden gestoord door grazende of maaiende organismen. De enige dieren die voor dynamiek zorgen zijn reeen, herten en zwijnen. Vooral het ploegen van Wilde Zwijnen zorgt voor een grote variatie in de vegetatie. In de omgeving van Farm Lator danken het oostelijk Klein tijmblauwtje en het Tijmblauwtje deels hun bestaan aan de varkens.
Bovenstaande hypothese wordt ondersteund door waarnemingen in vergelijkbare gebieden in omringende landen als Roemenie, Slowakije en Polen. Hier worden de weidegronden nog grotendeels begraasd door kudden schapen en koeien. Nergens vindt je er zoveel vlinders als in dit deel van Hongarije, waar inmiddels bijna alle weidegronden zijn verlaten. Deze rijkdom heeft dus ook een schaduwkant, want hoe ziet het er over twintig jaar uit, als de vegetatie zich verder heeft ontwikkeld in de richting van bos? Gelukkig gaat de vegatatieontwikkeling door de droge zomers en de gezonde populaties grazers en Wilde zwijnen niet zo snel, dus zal het met de achteruitgang van vlinderpopulaties ook niet zo’n vaart lopen als in vochtiger oorden. Bovendien worden veel verlaten graslanden in beheer genomen door de National Parken. Op veel plaatsen worden struiken gerooid en gemaaid of er worden grazers ingezet, veelal traditioneel Hongaarse rassen, zoals de Grijze-koe, Hucul-paarden en Racka-schapen.
De rijkdom aan vlinders uit zich met name in de grote aantallen individuen van zowel algemene als zeldzame soorten, van de Zilveren maan tot het oostelijk Esparcetteblauwtje. Naast graslandvlinders zijn ook bos- en bosrandvlinders in grote getalen aanwezig. In juli is de Keizermantel de meest algemene soort op Farm Lator (tientallen op de Budleija’s). De zeldzamere Tsarenmantel heeft ook grote populatiedichtheden. Het is soms ongelooflijk hoeveel Witbandzandogen of Grote vuurvlinders je op een dag ziet. Naast grote aantallen individuen zit het ook wel goed met het aantal soorten. Gemiddeld kunt u tijdens een vlinderreis in juli maar liefst 90 tot 100 soorten verwachten. Maar het aantal soorten dat tijdens een vlinderreis wordt geobserveerd, valt in het niets bij een ontmoetingen met bijvoorbeeld een beauty als de Tsarenmantel.
Met het noemen van een aantal soorten, bestaat nog geen beeld van de ware pracht die je hier ‘s zomers aantreft. Alleen tijdens een bezoek aan deze streek, kan men met eigen ogen zien dat hier niet wordt overdreven. Voormalige deelnemers aan vlinderreizen (ook de echte fanatici, die in bijna heel Europa vlinders hebben gezien) zullen dat gaarne beamen. Het zogenaamde poedelen (van het engelse mud-puddling) is in Hongarije een spectaculair fenomeen. Drinkgezelschappen van tientallen en honderden vlinders zijn geen zeldzaamheid.
Bestemmingen: Bukk (3 dagen), Aggtelek (2) en Borsodi Mezoseg (1)
Doelsoorten (afhankelijk van de vliegtijden): Bont dikkopje, Witgezoomd spikkeldikkopje, Oostelijk kalkgraslanddikkopje, Pijpbloemvlinder, Zwarte apollo, Koninginne- en Koningspage, Lathyrus- en Spireazwever, Grote IJsvogelvlinder, Tsarenmantel, Kardinaalsmantel, Braam-, Spirea-, Oostelijke-, Toorts-, Tweekleurige, Dubbelstip-, Grote-, Adippe-, Akker- en Kroonkruidparelmoervlinder, Grote, Oostelijke en Kleine weerschijnvlinder, Oostelijk esparcette-, Bloemen-, Vetkruid-, Zwart-, Oostelijk staart-, Turkoois-, Bleek-, Gentiaan-, Pimpernel- en Zuidelijk dwergblauwtje, Morgenrood, Violette-, Rode-, Oostelijke en Grote vuurvlinder, Sleutelbloemvlinder, Boszandoog, Oranje steppezandoog, Blauwoogvlinder, Roodstreephooibeestje, Grote boswachter en nog veel meer.
Nachtvlinders
Farm Lator heeft zich nadrukkelijk verdiept in het nachtelijk leven rond de accommodatie en op de camping. Geenthousiasmeerd door reizigers uit Engeland, dat een grote traditie heeft op het gebied van MOTHS, deden we vele spectaculaire ontdekkingen. Wat te denken van de Grote Nachtpauwoog en bijvoorbeeld 11 pijlstaartsoorten, inclusief de Eikenpijlstaart (zie foto). Tot nu toe identificeerden we meer dan 500 soorten! In onze tuinen zetten we bij geschikt weer lichtvallen uit. De inhoud wordt doorgaans ‘s ochtends bestudeerd, maar nachtmensen kunnen ‘s avonds al met de studie beginnen. Tijdens een groepsreis gaan we ook ‘s avonds op pad met een lichval en een generator naar lokaties waar anedere soorten vliegen.
Speciale groepsnachtvlinderreizen zijn echter zeldzaam. Deze doen we alleen op verzoek van een reisorganisatie, een werkgroep of een vriendenclub. Wij zetten echter regelmatig lichtvallen. En u kunt daar ook zelf gewoon gebruik van maken. Wij raden nachtvlinderliefhebbers dus aan om een individueel arrangement te boeken.
Vlinder en Nachtvlinder Festival
Omdat deze regio zo rijk is aan vlinders, hebben we een speciaal evenement gewijd aan dag en nachtvlinders. Het vlinder en nachtvlinderfestival is meestal in de eerste week van juli. Deze periode is speciaal voor onafhankelijke reizigers die het leuk vinden om samen met andere nationaliteiten de vlinderwereld te bewonderen. ‘s Nachts zetten we de nachtvlinderval en overdag zijn speciale excursies om soorten te vinden die niet in de tuin of omgeving voorkomen.