Rina van Oostveen
NATUURREIS NAAR HONGARIJE (Rina van Oostveen, 2017), verslag van en groepsreis in eigen beheer.
Met twaalf mensen logeerden we ruim een week in FARM LATOR (Hongarije),gelegen in een prachtig natuurgebied aan de voet van het Bükk-gebergte. ”Lator” betekent zoiets als Robin Hood, heel aardig van toepassing op de Nederlandse beheerder van FARM LATOR, namelijk Rob de Jong; je zou met reden kunnen zeggen ”Rob-in-dit-Wood”.
FARM LATOR is een groot met gras begroeid terrein, waarop een stel vriendelijke stenen huisjes staan, omgeven door bomen, bloemen en struiken. In het midden een eerbiedwaardige notenboom, met grote schaduwbiedende takken. Rob’s gezin woont in het grootste huis; onder hetzelfde dak vind je een gastenzaaltje en een verrassend grote biologie-bibliotheek. Ik heb er een enorme hongaarse flora gevonden (A3formaat) met schitterend-getekende platen.
Verspreid over het terrein (en daarbuiten) staan de andere huisjes die als gastenverblijf dienen, voorzien van eigen toiletten en douches, alles keurig verzorgd. Iets verder op het terrein ligt de grote moestuin (plukverse spercieboontjes op je bord) daarachter ligt een gebiedje dat door Rob in de afgelopen vijftien jaar zo natuur-vriendelijk is onderhouden dat er een soort Hof van Heden is ontstaan; de eerste keer dat we dat zagen raakten we niet uitgekeken op alles wat daar groeit, bloeit, zoemt, vliegt, fluit en fladdert.
De vogelaars kwamen zeer aan hun trek. Rob-in-dit-Wood is zo duidelijk één met de natuur dat het hem lukt om dieren tevoorschijn te roepen; hij kent hun taal, hij maakt hun geluiden, ze horen hem. Hij maakt het wielewaalgeluid, hij krijgt wielewaal-antwoord. Je vertelt hem dat er iets groens over je voeten sprong en hij komt met een sabelsprinkhaan aandragen, kanjer van 12 centimeter. Willen de vogelaars een oeral-uil zien? Ja! (Willen wij allemaal). Een natuurmens als Rob is in staat hem te localiseren en hem ons te laten zien via zijn perfect geplaatste telescoop. –En dat lukt mede dankzij onze discipline om met de hele groep langdurig te zwijgen en minimaal te bewegen.
Vlinders. Heel veel Vlinders. Tien, twintig tegelijk. Allerlei prachtige kleuren. Ik hoor namen als parelmoervlinder, keizersmantel, zilveren maan.
Zoogdieren. Een das, helaas doodgereden, aan de kant van de weg. Geloofden wij niet echt dat iemand een vos zag…? Een dag later rent er een vos door ons eigen tuintje… ’s Morgens vroeg spelende eekhoorntjes. ’s Avonds in het donker Rob’s muizen-”televisie”. Tientallen vleermuizen met jonkies in de schuur bij de buren. De koeien hoog op een berghelling. Op bezoek bij de herder, eenzaam wonend in een grot. Twee goed afgerichte honden houden de koeien bij elkaar; voorop een koe met bronzen bel. (Geen bel-hamel dus, maar een bel-koe). Een vervaarlijke stier erbij met enorme prikhorens….
Een reptiel. We zien de esculaapslang, die Rob in zo’n grote rol bermhooi ontdekt.
Planten… paradijselijke bloemenweitjes…. Christa en Reiny doen er de ene ontdekking na de andere, plukken ook af en toe wat om thuis te determineren en zijn de hele avond in de weer om al dat moois op naam te brengen. Met behulp van alle meegesjouwde boeken -en met behulp van die fantastische hongaarse flora.
Nationaal Park Hortobagy. In de moerassen van het park leven allerlei watervogels. De vogelaars halen hun hart op. Het ”Life-project”, gefinancierd door de EU, tracht het oorspronkelijke landschap te herstellen zoals dat was vóór men ingreep in de natuurlijke waterhuishouding – met negatieve gevolgen voor mens en dier.
Wat betekent logeren in Farm Lator ? Vol pension. Dat wil zeggen meestal buiten eten, onder die kostelijke notenboom. Wijntje erbij. Verse producten, uit die grote moestuin. Voor-tref-fe-lij-ke kok, te weten Barbara, Rob’s echtgenote. Rekening gehouden met dieetwensen -en hoe! Nooit en nergens zo lekker gegeten als daar – in porties die je nauwelijks baas kon. Voor wie ooit individueel naar Farm Lator zou willen gaan: zie de gegevens in BLAD 2017 no.2, op pagina 23.
Met veel waardering voor Rob, Barbara en alle Farm Lator-medewerksters. Met veel dank aan Christa voor al haar voorbereidend werk. Met grote dank aan Leo die met vaste hand de bus veilig over die verschrikkelijk slechte weggetjes reed. Urenlang….
Was getekend, Rina van Oostveen; met heimwee, vooral naar die notenboom. En naar die schone lucht.
P.S. Ik heb lang niet alle vogel-, vlinder-, en plantennamen vermeld. Bevraag desgewenst Bruin, Christa, Leo, Reiny, Aart, Yvonne.